Werknemers worden beschermd bij pre-pack
Het Hof van Justitie van de EU heeft gisteren uitspraak gedaan over de vraag of in geval van doorstart via een pre-pack, het zogenaamde flits-faillissement, de werknemers worden beschermd en automatisch in dienst komen van de doorstarter.
Pre-pack
In geval van een pre-pack wordt een doorstart van een onderneming in stilte voorbereid voorafgaand aan het uitspreken van het faillissement. Een beoogd curator beoordeelt of de voorbereiding van een doorstart goed verloopt. Als het faillissement vervolgens wordt uitgesproken kan de doorstart direct plaatsvinden. De stille voorbereiding vergroot de kansen op een succesvolle doorstart.
Gewoonlijk geldt bij een overgang van onderneming dat alle rechten en verplichtingen van de werknemers mee overgaan. Een uitzondering hiervoor geldt in geval van faillissement, omdat een faillissement ziet op het liquideren van een onderneming. Dit betekent dat na een faillissement de doorstarter, die de failliete onderneming koopt, vrij is in de keuze om werknemers al dan niet mee over te nemen.
Nog niet alle rechtbanken werken mee aan een pre-pack. Een aantal rechtbanken wacht nog op een wettelijke basis hiervoor. In dit kader heeft de Tweede Kamer inmiddels het wetsvoorstel Wet Continuïteit Ondernemingen I aangenomen. Dit wetsvoorstel ligt nu ter behandeling bij de Eerste Kamer.
De Estro/Smallsteps-zaak
In het faillissement van kinderopvang Estro werd de doorstart ook voorbereid via een pre-pack. In het kader van deze pre-pack heeft doorstarter Smallsteps een groot deel van de vestigingen overgenomen en aan 2.600 werknemers van het failliete Estro een dienstverband aangeboden. Ruim 1.000 werknemers van Estro kregen echter geen dienstverband bij Smallsteps aangeboden en zijn door de curator ontslagen. FNV is namens de werknemers naar de rechter gestapt. In deze procedure heeft de kantonrechter prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie over de vraag hoe de pre-pack zich verhoudt met de Europese Richtlijn Overgang van Onderneming, die in de Nederlandse wet is opgenomen.
Eerder hebben wij u bericht dat de Advocaat-Generaal het Hof van Justitie heeft geadviseerd dat de doorstart via een pre-pack ziet op het waarborgen van het voortbestaan van de onderneming en niet op liquideren van de onderneming. Om deze reden zou er wel sprake zijn van overgang van onderneming. Dat zou betekenen dat alle werknemers die werkzaam waren in de door Smallsteps overgenomen kinderdagverblijven, automatisch in dienst zijn gekomen van Smallsteps.
Hof van Justitie
In lijn met dit advies heeft het Hof van Justitie gisteren geoordeeld dat in geval van een doorstart via de pre-pack inderdaad sprake is van overgang van onderneming. De Richtlijn Overgang van Onderneming beoogt werknemers te beschermen in geval van een overname. Omdat in het geval van de pre-pack het faillissement niet de liquidatie van de onderneming tot doel heeft, maar juist behoud van de onderneming, blijft ook de bescherming van de werknemers behouden. In dit verband is niet relevant dat de pre-pack tevens is gericht op maximalisatie van de opbrengst ten behoeve van alle schuldeisers van de failliet. Het Hof van Justitie heeft in het uitspraak laten meewegen dat de pre-pack geen wettelijke basis heeft in Nederland.
Wat betekent dit nu?
De uitspraak van het Hof van Justitie betekent dat in het geval van een doorstart via de pre-pack de werknemers die in dienst zijn bij de failliete onderneming met behoud van arbeidsvoorwaarden mee overgaan op de doorstarter. Nu juist het personeelsbestand vaak een grote kostenpost is, zal de pre-pack hierdoor minder aantrekkelijk worden en in populariteit afnemen.
De uitspraak heeft ook gevolgen voor het wetsvoorstel Wet Continuïteit Ondernemingen I. De behandeling van dit wetsvoorstel is door de Eerste Kamer aangehouden totdat het Hof van Justitie uitspraak heeft gedaan in de Estro/Smallsteps-zaak. De vraag is welke gevolgen deze uitspraak nu heeft voor de invoering van de wet. Het is aan de wetgever om zich daarover te buigen. Hierover houden wij u uiteraard op de hoogte.